Op 27 augustus 1998 zaten een aantal mensen uit de natuurbescherming, het maatschappelijk opbouwwerk, de arbeidersbeweging, de derde- en vierdewereldbeweging samen aan tafel. Ze wilden informeel van gedachten wisselen om een oude discussie opnieuw te openen:

   "Kunnen we het proces van maatschappelijke vernieuwing krachtdadiger
    maken door de verschillende basisinitiatieven dichter bij elkaar te brengen?"

Deze ontmoeting tussen oude bekenden, vaak strijdmakkers uit de jaren '70, mondde uit in de oprichting van een gezamenlijk overlegforum. Hiermee wilden ze het oude adagium "denk globaal, handel lokaal" opnieuw van onder het stof halen.

Op 29 oktober van hetzelfde jaar werd ervoor gekozen om onder de naam "Het Genootschap De Volle Maan" te werken. Deze benaming werd ontleend aan de "Lunar Society", een Engels gezelschap dat op het einde van de 18° eeuw bij elke volle maan samenkwam om te "dromen" over de toekomstige samenleving (de droom als aanzet tot vernieuwing). James Watt en Josiah Wedgwood maakten deel uit van deze kring : hun "dromen" leidden tot de realisatie van stoommachine en ondergrondse riolering. Op die manier gaf de Lunar Society mee gestalte aan de nieuwe samenleving. De aanduiding "genootschap" is een letterlijke vertaling van "society"(socius = gezel, genoot). Daarenboven is het woord "genootschap" een afleiding van het werkwoord “genieten”: een genoot is iemand die het genot heeft van (deel heeft aan) iets gemeenschappelijks. Deze connotatie wilden we zeker mee opnemen in de werking.

Het Genootschap De Volle Maan hield enkele jaren geleden een inzamelactie van halvefrankstukken. Uit het resultaat, 134 kg brons, liet het een beeld gieten als tastbaar symbool van het verzet tegen de schaduwzijden van de geldeconomie. Geregeld wordt er een kleurrijke happening georganiseerd nabij het beeld, aan het Hasseltse Kadettenplein.
Daarnaast organiseert het gezelschap een vijftal keer per jaar een open voordracht, waarbij uiteenlopende sprekers het vanuit hun invalshoek hebben over maatschappelijke vernieuwing. Deze gespreksavonden zijn ook echte ontmoetingsavonden, waarbij de bezoekers elkaar leren kennen en zo weven aan een netwerk.

Sinds september 2013 wordt de werking van Het Genootschap geïntegreerd in de Universiteit voor het Maatschappelijk Belang, als een Werkgroep Vorming.